In het kostelijk spel van de Vastelaovend is de Stadsprins de centrale figuur. Hij is voor iedere Maastrichtenaar de hoogste autoriteit in carnavalsland en het zijn De Tempeleers die ieder jaar opnieuw de eervolle plicht vervullen die Maastrichtenaar als Stadsprins te lanceren, die bereid en in staat is zijn stad "met belump (wijsheid) en vaste hand veur te goon in de zwoer daog vaan de Mestreechter Vastelaovend", zoals de traditionele prinsen-proclamatie vermeldt.
"Ziene Hoeglöstigheid" (zijn hooglustigheid), zoals de Prins wordt genoemd, wordt door de Tempeleers (en door alle carnavalisten) met alle égards, met een prinselijke entourage en met een Bourgondisch aandoend protocol omgeven. Een kolderiek protocol uiteraard, maar toch wel van zodanig gehalte dat het door de jaren heen heeft bewezen een charmante uitstraling te hebben.
Zeer essentieel bijde keuze van een Prins is, dat financiële aspecten geen enkele rol mogen spelen, noch commerciële voordelen, doch uitsluitend de persoonlijkheid van de man, die aan die unieke rol in het spel van de “Vastelaovend “ zijn eigen vertolking kan geven. Iedereen in Maastricht kan kandidaten voor het prinsschap bij De Tempeleers indienen. De namen van alle kandidaten worden ieder jaar via een "gros lijst" aan de plenaire vergadering van de Tempeleers voorgelegd. In een kleiner verband - de Kanselarijraod - wordt daarna een verdere selectie gemaakt en via een "mysterieuze" procedure, waar slechts drie leden van de Kanselarijraod mee zijn belast, wordt dan onder strenge geheimhouding de definitieve keuze bepaald. Tot aan het "Uitroepen" van de nieuwe Prins, 4 weken vóór carnaval, wordt de prinsenkeuze beschouwd als het best bewaard geheim van Maastricht.
Stadsprinsen
